مجلس به تازگی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی را برای بررسی به کمیسیونها ارسال کرد تا در صورت تصویب برای اجرا به شورای نگهبان فرستاده شود. در صورت تصویب طرح شبکه ملی اطلاعات در مجلس، اینترنت در ایران قدم دیگری به سمت ملی شدن خواهد برداشت. موضوعی که اهمیت بسیار بالایی برای کاربران در کشور دارد. پس از حاشیههای این طرح اکنون بار دیگر بحث اینترنت ملی ایران مطرح شده است. اما منظور از اینترنت ملی چیست و در صورت اجرا شاهد چه تغییراتی در اینترنت خواهیم بود؟ در ادامه مقاله به آن خواهیم پرداخت.
اینترنت ملی چیست؟
در واقع اینترنت ملی یک پلتفرم بسته مبتنی بر پروتکلهای اینترنتی است که توسط دولت یک کشور و به عنوان جایگزینی برای اینترنت جهانی و به منظور کنترل اطلاعات و دادههایی که در شبکه رد و بدل میشود، مورد استفاده قرار میگیرد. اینترنت ملی معمولا دارای سرویسهایی است که جایگزین سرویسهای خارجی میشوند.
کدام کشورها اینترنت ملی دارند؟
این نوع از اینترنت در کشورهای دیگر مخصوص دولت یا برای استفاده به صورت محدود است. دولت به منظور ایجاد ارتباط بین سازمانهای خود یک شبکه اینترانت ساخته است. به طور مثال کشور اسکاتلند برای دسترسی دانشجویان و دانشآموزان خود به شبکه اینترانت، شبکه ای به نام گلو (Glow) ساخته است. کشورهای دیگری مانند، چین، کوبا، کره شمالی و روسیه دارای شبکه ملی اطلاعات (اینترانت) هستند.
اینترنت ملی ایران چیست؟
ملی شدن اینترنت ابتدا در سال 84 در وزارت ارتباطات مطرح و پس از انجام مطالعات در سال 89 به قانون پنجم توسعه افزوده شد و به گفته حجت الاسلام سعید رضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، تا سال 98 حدود 19 هزار میلیارد تومان هزینه داشته است؛ گرچه با وجود هزینههای بسیار، هنوز زمان اجرای اینترنت ملی بهصورت رسمی اعلام نشده است.
بر اساس گفتههای مسوولان، اینترنت ملی ایران قرار است مانع از خروج درخواستهای دسترسی از مراکز دادهای که داخل کشور قرار دارند شده و به نوعی این درخواستها در یک شبکه داخلی پردازش شوند. با این حال هنوز فواید اینترنت ملی به صورت واضح و روشن اعلام نشده و گمانهزنیهای زیادی در ارتباط با آن وجود دارد؛ با این حال به گفته مسوولین، این طرح بهمعنی قطع ارتباط با اینترنت جهانی نیست و قرار است سرعت اینترنت ملی برای دسترسی به سایتهای داخلی بیشتر و قیمت آن نیز کمتر باشد.
آیا با اینترنت ملی اینستاگرام قطع میشود؟
همانطور که پیشتر گفتیم، در صورت ملی شدن اینترنت فقط امکان استفاده از سرورهای داخلی وجود خواهد داشت. درنتیجه دسترسی به اینستاگرام و سرویسها و برنامههای خارجی از ایران امکانپذیر نخواهد بود. طرح صیانت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی ، بعد از این که آخرین اصلاحات خویش را پشت سر گذراند ، به صورت مکرر طی چند نوبت در دستور کار صحن مجلس قرار گرفت تا جهت ارزیابی و بررسی آن در قالب اصل ۸۵ قانون این رای گیری شود .
توجه داشته باشید که حامیان این طرح همواره تلاش میکنند که آن را در بیرون از صحن علنی و به دور از چشم نمایندگان و تقریباً ۹۴ میلیون کاربر اینترنتی و فضای مجازی تصویب نموده و به منظور اجرای آزمایشی هر چه سریعتر آن را ابلاغ نمایند . پیش از این به واسطه پیامک برای جلب بیشتر نظر نمایندگان اقداماتی انجام میشد اما طی روزهای گذشته نامهای از سمت جناب آقای مرتضی آقاتهرانی رئیس کمیسیون فرهنگی به نمایندگان تحریر شده ، با چنین ادعایی که این طرح برآیند نظر دستگاه های اجرایی و نهاد های حاکمیتی است از آن ها درخواست کرده که به این طرح رای مثبت دهند و حمایت کافی را داشته باشند .
مزایا و معایب اینترنت ملی
اینترنت ملی دارای مزایا و معایب بسیاری است که مزایای آن عبارتاند از:
- نظارت گستره بر اینترنت
- قطع دسترسی به رسانههای خارجی
- کاهش هزینههای اینترنت
- کاهش حملههای اینترنتی از خارج
- مستقل شدن شبکه
- ارتباطات درون شبکهای کنترل شد
معایب اینترنت ملی نیز عبارتاند از:
- عدم مبادلات و معاملات جهانی، ارتباطات و فعالیتها
- وجود محدودیتها و ممنوعیتهای بسیار
- ضربه زدن به کسب و کارها با محدود شدن اینترنت
- محدود شدن حقوق شهروندی
- جایگزین شدن شبکههای اجتماعی داخلی با محدودیتهای فراوان
- فیلترینگ برخی سایتهای مورد نیاز
سوالات متداول
1. ایا اینترنت ایران ملی میشود؟
اینترنت ایران از سال 84 در مسیر ملی شدن قرار داشته و با توجه به اخباری که طی چند سال گذشته منتشر شده و همچنین طرح صیانت مجلس، میتوان با اطمینان گفت در آینده طرح اینترانت ملی ایران اجرا خواهد شد.
2. اگر اینترنت ملی شود چه میشود؟
با ملی شدن اینترنت، برنامهها و وبسایتهای داخلی موظف به استفاده از دیتاسنترهای ایرانی میشوند. به این ترتیب ترافیک داخلی دیگر مانند قبل از کشور خارج نمیشود و میتواند با سرعت بالاتری انتقال پیدا کند. همچنین از آنجایی که خدمات و سرویسهای داخلی وابستگی به سرورهای خارجی ندارند، در مواقع بحران و قطعی اینترنت جهانی میتوانند به سرویسدهی ادامه دهند. افزون بر این به گفته رییس شورای عالی فضای مجازی با ملی شدن اینترنت تمام کاربرانی که از وبسایتها و برنامههای ایرانی استفاده میکنند از طریق سامانه شاهکار احراز هویت خواهند شد.
3. چگونه از اینترنت ملی استفاده کنیم؟
برای استفاده از شبکه ملی اطلاعات نیاز به انجام کار خاصی ندارید. ارتباط شما به صورت خودکار توسط اپراتور کنترل شده و برقرار میشود. اگر وبسایت یا اپلیکیشنی که از آن استفاده میکنید ایرانی باشد شما به صورت خودکار از شبکه ملی اطلاعات استفاده میکنید و در غیر این صورت به اینترنت جهانی متصل خواهید شد.
جمع بندی
این روزها با محدود شدن دسترسی به اینترنت و سایتهای مورد نیاز، شاهد نزدیک شدن اینترنت ملی هستیم. ممکن است در آینده نیز شاهد اینترنت دیوار آتشین چین باشیم. در این مقاله دانستید اینترنت ملی چیست؟ هر آنچه که باید بدانید را نیز برای شما توضیح دادیم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد.